Ostroga piętowa – przyczyny, objawy, leczenie i rehabilitacja

Ostroga piętowa to innymi słowy zapalenie rozcięgna podeszwowego, czyli znajdującego się na spodzie stopy pasa tkanki łącznej. W miejscu tym zaczynają się z gromadzić wapienne złogi i wkrótce powstaje kostna narośl w kształcie niewielkiego haczyka. Jakie są główne przyczyny zwyrodnienia, jego objawy i metody leczenia?

Przyczyny ostrogi piętowej

Ostroga piętowa wynika ze stanu zapalnego w pięcie, a dokładnie w rozcięgnie podeszwowym. Aby doszło do takiej nieprawidłowości, stopa musi zostać w jakiś sposób przeciążona. Najczęściej powodem tego jest duży, regularny wysiłek związany z pracą w pozycji stojącej lub ze sportem (np. bieganie, gra w piłkę, tenis). U wielu pacjentów przyczyną zwyrodnienia są urazy lub buty, nieodpowiednio dobrane do wykonywanej aktywności czy budowy stopy (np. wysokie obcasy). Ostroga piętowa może wytworzyć się zarówno u starszych, jak i młodszych, jednak zdecydowanie najczęściej atakuje tych pierwszych, dlatego wiek powyżej 60. lat również traktować można jako jeden z głównych czynników ryzyka.

Objawy ostrogi piętowej

Głównym symptomem narośli w pięcie jest ból. Początki dolegliwości są często bardzo łagodne – niektórzy pacjenci w ogóle nie odczuwają w tej fazie większego dyskomfortu, a o schorzeniu dowiadują się przypadkiem, podczas badań. Inni skarżą się na lekkie kłucie podczas stąpania, zwłaszcza z rana. Dolegliwość ta w miarę upływu minut powoli zanika, ulegając tzw. „rozchodzeniu”. Jeśli na tym etapie objawy ostrogi piętowej zostaną niezauważone bądź zlekceważone, będą przybierać na sile.

Po pewnym czasie ból – ostry, kłujący – towarzyszy pacjentowi już niemal cały czas. Nie musi on nawet wykonywać ruchów – objaw jest odczuwalny nawet w czasie odpoczywania. Dodatkowo może wystąpić obrzęk pięty i uczucie sztywności. Chodzenie jest wówczas bardzo trudne, co wpływa na funkcjonowanie codzienne chorego. Na tym etapie nie da się już uciec od wizyty lekarskiej.

Ortopeda, po rozmowie z pacjentem na temat objawów, zbada obolałe miejsce uciskając je, a następnie prawdopodobnie poprosi o wykonanie zdjęcia rentgenowskiego bądź USG. To pomoże jednoznacznie wyjaśnić, czy dolegliwość faktycznie jest zapaleniem rozcięgna podeszwowego, a nie np. problemami ze ścięgnem Achillesa.

Leczenie ostrogi piętowej

Po diagnozie trzeba natychmiast rozpocząć terapię. Pierwszą rzeczą, od której należy zacząć, są wkładki ortopedyczne (żelowe, skórzane, silikonowe, korkowe, piankowe), które bardzo łagodzą uciski, wstrząsy i bolesności w obrębie pięty w trakcie chodzenia. Wykonywanie kroków staje się wówczas nieco łatwiejsze. Oczywiście wszelkie niewygodne obuwie należy wymienić na komfortowe, czyli bez podwyższeń, obcasów, o odpowiedniej grubości podeszwie (minimum pół cm).

Silne objawy ostrogi piętowej hamowane są środkami farmakologicznymi w postaci leków doustnych i zastrzyków, mających działanie przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Ostroga piętowa leczona jest także metodami fizykoterapeutycznymi. Chodzi tu m.in. o ultradźwięki, a także fale uderzeniowe i laser. Zabiegi te przeprowadza się w kilku czy kilkunastu seriach. Między poszczególnymi sesjami potrzebne są około tygodniowe przerwy, a całość przeprowadzana jest dzięki użyciu profesjonalnych urządzeń, których działanie nie wywołuje u pacjenta żadnych nieprzyjemnych odczuć bólowych. Metody te charakteryzują się sporą skutecznością, zwłaszcza fala uderzeniowa. Dobrym rozwiązaniem są także profesjonalne masaże punktowe stóp. W cięższych sytuacjach, gdy stan zapalny jest wyjątkowo skomplikowany, przeprowadza się operację, podczas której dochodzi do chirurgicznego pozbycia się kostnej narośli.

Naturalne sposoby leczenia ostrogi piętowej

Objawy ostrogi piętowej mogą być łagodzone również sposobami domowymi, jednak trzeba pamiętać, że nie mogą stanowić samodzielnych metod. Leczenie ostrogi piętowej tylko naturalnymi środkami raczej nie spowoduje zaniku źródła problemu, a jedynie chwilowo złagodzi ból. W tym calu warto okładać obolałą piętę lodem, kapustą lub sodą oczyszczoną. Spora grupa pacjentów wierzy również w cudowną moc urynoterapii. Choć nie ma to potwierdzenia w badaniach, wiele osób jest zdania, że leczenie ostrogi piętowej moczem odniosło w ich przypadku pozytywny efekt. Ważną sprawą jest również dieta, pełna witamin i soli mineralnych. Pacjenci z problemami z nadwagą powinni jak najszybciej wdrożyć w życie zdrowe nawyki żywienia i zadbać o sylwetkę, odciążając przy tym stopy.

Rehabilitacja ostrogi piętowej

Choć ostroga piętowa wymaga nieprzeciążania kończyn dolnych, to aktywność fizyczna nie może zostać całkowicie zawieszona. Oprócz bezpiecznych w takiej sytuacji dyscyplin sportowych, jak pływanie, trzeba rozpocząć także rehabilitację.

Rodzaje poszczególnych ćwiczeń wskaże fizjoterapeuta, on również udzieli wskazówek odnośnie ich wykonywania. Pacjent przez kolejne 2-3 miesiące musi pracować samodzielnie w domu – zwykle trzykrotnie w ciągu dnia. Rehabilitacja ostrogi piętowej polega głównie na rozciąganiu mięśni łydek i rozcięgna w podeszwie, a także na terapii manualnej, czyli masowaniu stóp. Dzięki ćwiczeniom stan zapalny i ból ustępują, noga powraca do sprawności, a pacjent odzyskuje powoli sprawność i swobodę ruchów.